Alles over het functioneringsgesprek en het beoordelingsgesprek

Het functioneringsgesprek en het beoordelingsgesprek worden in de praktijk vaak door elkaar gehaald, of zelfs gecombineerd in één gesprek. Toch dienen beide gesprekken een ander doel. Wat is nu werkelijk de bedoeling van het functioneringsgesprek en het beoordelingsgesprek, wat is het verschil en hoe zet je deze gesprekken effectief in? In deze blog vertel ik je er alles over.

Wat is een functioneringsgesprek?

Het functioneringsgesprek is een gelijkwaardig gesprek tussen leidinggevende en medewerker dat periodiek plaatsvindt. Het doel van het gesprek is te bekijken wat er goed gaat, wat er beter kan en wat de medewerker hiervoor nodig heeft. Hierbij draait het niet alleen om de prestatie van de werknemer, maar ook om samenwerking, werkplezier en persoonlijke ontwikkeling.

Het functioneringsgesprek is een open gesprek, waarin beide gesprekspartners de kans hebben om feedback te geven op elkaar. Het functioneringsgesprek is niet wettelijk verplicht, maar wordt zeker aangeraden aan werkgevers.

Wat is een beoordelingsgesprek?

In het beoordelingsgesprek is de leidinggevende vooral aan het woord. Het beoordelingsgesprek vindt incidenteel plaats, meestal eens per jaar. Prestaties en resultaten van de medewerker staan centraal.

Hoewel een beoordelingsgesprek niet verplicht is bij wet, zijn er wel regels wat betreft rechten van de werknemer. Zo moet de leidinggevende een beoordelingsgesprek vooraf aankondigen, zodat de werknemer zich kan voorbereiden. Een beoordelingsgesprek tijdens ziekte is toegestaan, maar de ziekte mag geen invloed hebben op de beoordeling van de werknemer.

Verschillen functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek 

Het functioneringsgesprek richt zich met name op de toekomst: welke mogelijkheden zijn er voor de werknemer om zich verder te ontwikkelen? De leidinggevende stelt zich in het gesprek coachend op en er zijn geen formele consequenties voor de medewerker.

In het beoordelingsgesprek kijkt de leidinggevende juist terug op prestaties van de afgelopen tijd, in een beoordelende rol. Dit kan een wijziging in functie, taken, salaris of dienstverband tot gevolg hebben.

Niet zo zwart-wit

Het functioneringsgesprek wordt vaak beschouwd als tweerichtingsverkeer en het beoordelingsgesprek als eenrichtingsverkeer. Zo zwart-wit hoeft dit echter niet te zijn.

De leidinggevende is weliswaar vooral degene die het beoordelingsgesprek voert, maar de medewerker heeft het recht om te reageren. Het beoordelingsgesprek constructief insteken en openstaan voor feedback van medewerkers bevordert een cultuur van continue verbetering.

Functioneringsgesprek en beoordelingsgesprek combineren

Leidinggevenden zijn in de drukte van alledag vaak geneigd om functioneringsgesprekken over te slaan, of de beoordeling van de medewerker te integreren in het functioneringsgesprek. Dit bespaart tijd, maar doet uiteindelijk af aan de waarde van de gesprekken.

Door het integreren van beide gesprekken ligt de nadruk meestal op resultaten en prestaties en wordt er te weinig gesproken over persoonlijke ontwikkeling en groei. Aandacht voor erkenning en persoonlijke behoeften is echter essentieel voor de motivatie van de medewerker, en daarmee ook voor zijn presteren.

Daarnaast kan een negatieve beoordeling als een nare verrassing komen voor de medewerker, indien hij van tevoren niet de mogelijkheid heeft gehad om zich te verbeteren.

Tips voor voorbereiding beoordelingsgesprek

Een goede voorbereiding is het halve werk. Ben je leidinggevende? Zorg dan dat je goed op de hoogte bent van de prestaties van je medewerker en specifieke voorbeelden en adviezen paraat hebt. Door van tevoren de hoofdpunten op te schrijven kun je je meer focussen op het gesprek.

Wil je je als werknemer voorbereiden op het beoordelingsgesprek? Reflecteer voorafgaand aan het gesprek over je eigen functioneren. Wat heb je gepresteerd, wat waren uitdagingen en hoe ben je hiermee omgegaan? Pak vorige beoordelingsverslagen erbij en beredeneer hoe je jezelf sindsdien hebt verbeterd. Je mag je leidinggevende van tevoren ook vragen welke punten er besproken worden.